भारतातील टॉप 30 सर्वात प्रसिद्ध व्यक्तिमत्त्वे; लोकप्रियता निर्देशांकांनुसार क्रमवारी

भारतीय इतिहासात अशी असंख्य प्रसिद्ध आणि महान व्यक्तिमत्त्वे होऊन गेलीत आहेत, जी आपल्या प्रतिभेने आणि कर्तृत्वाने विश्वविख्यात झाली. आज आपण प्राचीन काळापासून ते आजपर्यंतच्या आधुनिक भारतीय इतिहासातील सर्वकालीन पहिल्या 30 सर्वात प्रसिद्ध भारतीय व्यक्तींबद्दल जाणून घेणार आहोत. पॅन्थिऑनच्या ‘ऐतिहासिक लोकप्रियता निर्देशांकांमध्ये’ (HPI) सर्वोच्च स्थान मिळाले आहे अशा पहिल्या 30 प्रसिद्ध भारतीयांची नावे आपण क्रमाने लावली आहेत. तुमच्या मतानुसार, या यादीमध्ये पहिले नाव कोणाचे असेल अर्थात ‘सर्वात प्रसिद्ध भारतीय’ कोण असेल?

 Read this article in English

Top 30 Most popular Indian personalities in Marathi – सर्वकालीन टॉप 30 सर्वात प्रसिद्ध भारतीय व्यक्तिमत्त्वे

Top 30 most famous Indian people of all time; ranked by the Historical Popularity Index (HPI) of Pantheon

आजपर्यंतचे टॉप 30 सर्वात प्रसिद्ध भारतीय व्यक्ती 

Pantheon व्यक्तींच्या ऑनलाइन लोकप्रियतेची माहिती एकत्रित करते. या यादीत भारतातील आध्यात्मिक गुरू, राजकीय नेते, शासक, गायक, कलाकार, शास्त्रज्ञ, समाजसुधारक, समाजसेवक अशा सर्व प्रकारच्या व्यक्तींचा समावेश आहे. टॉप 30 भारतीयांची क्रमवारी 2022 च्या हिस्टोरिकल पॉप्युलॅरिटी इंडेक्स (HPI) अर्थात ऐतिहासिक लोकप्रियता निर्देशांक नुसार लावली आहे. मूलतः भारतीय नसलेल्या परंतु भारतीय इतिहासातील महत्त्वाचे स्थान असलेल्या व्यक्तींचा देखील समावेश या लेखात करण्यात आला आहे.

Top 30 Most Popular Indian People of All Time

Pantheon ने आपल्या ऐतिहासिक लोकप्रियता निर्देशांक 2022 मध्ये खालील 30 व्यक्तींना सर्वकालीन सर्वात प्रसिद्ध भारतीय व्यक्तिमत्त्वे मानली आहेत. सर्वाधिक HPI हा 100 असतो, आणि येथे 70 पेक्षा अधिक HPI असणार्‍या भारतातील लोकांची ही सूची तयार केली आहे.

 

30. सत्य साई बाबा (HPI – 71.17)

Satya Sai Baba is most famous Indian
सत्य साईबाबा (Sri Sathya Sai International Organization)

71.17 च्या Historical Popularity Index (HPI) सह, सत्य साई बाबा हे 30 व्या क्रमांकाचे प्रसिद्ध भारतीय व्यक्तिमत्त्व आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 55 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये (किंवा आवृत्त्यांमध्ये) उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : सत्य साई बाबा (1926 – 2011) हे भारतीय गुरू होते. वयाच्या चौदाव्या वर्षी त्यांनी दावा केला की ते शिर्डीच्या साईबाबांचे अवतार आहेत. त्यांच्या भक्तांची सेवा करण्यासाठी त्यांचे घर सोडले. त्यांनी चमत्कारासारख्या बुद्धीला न पटणाऱ्या गोष्टी केलेल्या आहेत मात्र त्यांनी धार्मिक एकात्मतेचा सुद्धा संदेश दिलेला आहे जो की महत्त्वाचा आहे. भारतातील अनेक सेलिब्रिटी त्यांचे भक्त आहेत. सत्य साईबाबांची लोकप्रियता आजही मोठी आहे आणि म्हणूनच 2022 च्या हिस्टॉरिकल पॉप्युलरिटी इंडेक्स मध्ये भारतातील आजवरच्या सर्वाधिक लोकप्रिय असणाऱ्या व्यक्तींमध्ये ते तिसाव्या क्रमांकावर आहेत.

 

29. कृष्णमूर्ती (HPI – 71.26)

Jiddu Krishnamurti is a famous indian people
जिद्दू कृष्णमूर्ती (Photo by David Gahr/Getty Images)

कृष्णमूर्ती यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 71.26 असून ते आजवरच्या सर्वात प्रसिद्ध भारतीय व्यक्तींमध्ये 29 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 73 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : जिद्दू कृष्णमूर्ती (1895 – 1986) एक भारतीय तत्त्वज्ञ, वक्ते आणि लेखक होते. त्यांच्या सुरुवातीच्या आयुष्यात, त्यांना नवीन जागतिक शिक्षक म्हणून तयार करण्यात आले होते, जे की थिऑसॉफिकल परंपरेतील एक प्रगत अध्यात्मिक स्थान होते, परंतु नंतर त्यांनी ते नाकारले आणि त्या संघटनेतून माघार घेतली. त्यांच्या आवडींमध्ये मनोवैज्ञानिक क्रांती, मनाचे स्वरूप, ध्यान, समग्र चौकशी, मानवी संबंध आणि समाजात आमूलाग्र बदल घडवून आणणे यांचा समावेश होता. त्यांनी प्रत्येक माणसाच्या मानसिकतेत क्रांतीची गरज असल्याचे प्रतिपादन केले आणि अशी क्रांती कोणत्याही बाह्य घटकाद्वारे घडवून आणली जाऊ शकत नाही, असे सांगितले. कृष्णमूर्ती हे ॲनी बेझंट यांचे दत्तक पुत्र होते.

 

28. सुभाषचंद्र बोस (HPI – 71.66

Subhash Chandra Bose is one of the most famous Indian personalities of all time
सुभाष चंद्र बोस यांना भारतातील सर्वात प्रसिद्ध व्यक्तींपैकी एक म्हटले जाते

सुभाषचंद्र बोस यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 71.66 असून ते भारतातील आजवरच्या सर्वाधिक लोकप्रिय व्यक्तींमध्ये 28 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 61 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : सुभाष चंद्र बोस (1897 – 1945) हे एक भारतीय राष्ट्रवादी होते ज्यांच्या भारतातील ब्रिटीश अधिकाराच्या अवहेलनामुळे ते भारतीयांमध्ये एक नायक बनले होते, परंतु नाझी जर्मनी आणि इम्पीरियल जपान यांच्याशी युद्धकाळातील त्यांच्या युतीमुळे हुकूमशाही, सेमिटिझम आणि लष्करी अपयशामुळे त्रासलेला वारसा राहिला.

 

27. शाहरुख खान (HPI – 71.72)

25 Most famous Indian actors of all time
शाहरुख खान हा भारतातील दुसऱ्या क्रमांकाचा सर्वात लोकप्रिय अभिनेता आहे (Photo by Dinodia Photos/Getty Images)

अभिनेता शाहरुख खान याचा Historical Popularity Index (HPI) हा 71.72 असून तो भारतातील आजवरच्या सर्वाधिक लोकप्रिय व्यक्तींमध्ये 27 व्या क्रमांकावर आहे. त्याचे चरित्र विकिपीडियाच्या 107 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : शाहरुख खान (जन्म: 1965) हा एक भारतीय अभिनेता, चित्रपट निर्माता आहे. तो हिंदी चित्रपटांमध्ये काम करणारा कलाकार आहे. प्रसारमाध्यमांमध्ये तो “बॉलीवूडचा बादशाह”, “बॉलिवुडचा राजा” आणि “किंग खान” म्हणून ओळखला जातो. त्याने 80 हून अधिक चित्रपटांमध्ये काम केले आहे. चाहत्यांची संख्या आणि उत्पन्नाच्या बाबतीत, त्याचे वर्णन जगातील सर्वात यशस्वी चित्रपट अभिनेत्यापैकी एक म्हणून केले जाते.

 

26. स्वामी विवेकानंद (HPI – 71.89)

most famous person in maharashtra
स्वामी विवेकानंद हे एक प्रसिद्ध भारतीय अध्यात्मिक गुरु आहेत (Photo Credits: Get Bengal)

स्वामी विवेकानंद यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 71.89 असून ते आजवरच्या सर्वात प्रसिद्ध भारतीय व्यक्तींमध्ये 26 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 88 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : स्वामी विवेकानंद (1863 – 1902) हे भारतीय हिंदू संन्यासी, तत्त्वज्ञ आणि लेखक होते. ते 19व्या शतकातील भारतीय गूढवादी रामकृष्ण यांचे मुख्य शिष्य होते. वेदांत आणि योगाच्या भारतीय दर्शनांचा पाश्चात्य जगामध्ये परिचय करून देणारे ते प्रमुख व्यक्तिमत्त्व होते तसेच. भारतातील समकालीन हिंदू सुधारणा चळवळींमध्ये ते एक प्रमुख व्यक्ती होते आणि त्यांनी वसाहतवादी भारतातील राष्ट्रवादाच्या संकल्पनेत योगदान दिले. विवेकानंदांनी रामकृष्ण मठ आणि रामकृष्ण मिशनची स्थापना केली.

 

25. चाणक्य (HPI – 71.99)

Chanakya is one of the most famous person from India
चाणक्य यांना भारतातील प्रतिभावंत व महान व्यक्तित्व मानले जाते

चाणक्य यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 71.99 असून ते भारतातील आजवरच्या सर्वाधिक लोकप्रिय व्यक्तींमध्ये 25 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 109 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : चाणक्य (इ.स.पू. 375 – 283) हे एक प्राचीन भारतीय शिक्षक, लेखक, रणनीतिकार, तत्त्वज्ञ, अर्थशास्त्रज्ञ, न्यायशास्त्रज्ञ आणि राजेशाही सल्लागार होते. त्यांनी कौटिल्य किंवा विष्णुगुप्त म्हणूनही ओळखले जाते. त्यांनी “अर्थशास्त्र” हा ग्रंथ लिहिला. त्यांना भारतातील राज्यशास्त्र आणि अर्थशास्त्र या क्षेत्रातील प्रणेते मानले जाते आणि त्यांचे कार्य शास्त्रीय अर्थशास्त्राचे एक महत्त्वाचे अग्रदूत मानले जाते.

 

24. चंद्रगुप्त (HPI – 72.11

Chandragupta is a famous Indian personalities of all time
चंद्रगुप्त मौर्य यांना भारताचा पहिला सम्राट मानले जाते ज्यांनी भारताला सर्वप्रथम एकीकृत केले

सम्राट चंद्रगुप्त मौर्य यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 72.11 असून ते आजवरच्या सर्वात प्रसिद्ध भारतीय व्यक्तींमध्ये 24 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 79 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : चंद्रगुप्त मौर्य (इ.स.पू. 350 – 295) प्राचीन भारतातील शासक होते ज्यांनी मगध येथे स्थित भौगोलिकदृष्ट्या-विस्तृत राज्याचा विस्तार केला आणि मौर्य राजवंशाची स्थापना केली. त्याने इ.स.पू. 324 ते 293 पर्यंत राज्य केले. इ.स.पू. 268 ते 231 पर्यंत त्यांचा नातू सम्राट अशोक यांच्या कारकिर्दीत मौर्य साम्राज्य शिखरावर पोहोचले. चंद्रगुप्त मौर्य यांना भारताचा पहिला सम्राट मानले जाते ज्यांनी भारताला सर्वप्रथम एकीकृत केले

 

23. शहाजहान (HPI – 72.34

Shah Jahan is a famous Indian rural
शहाजहान हे भारतातील प्रसिद्ध शासकांपैकी एक होत

मुघल सम्राट शहाजहान यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 72.34 असून ते भारतातील आजवरच्या सर्वाधिक लोकप्रिय व्यक्तींमध्ये 23 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 85 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : शहाजहान (1592 – 1666) हा मुघल साम्राज्याचा पाचवा सम्राट होता, ज्याने जानेवारी 1628 ते जुलै 1658 पर्यंत राज्य केले. त्याच्या शासनकाळात मुघल आपले वास्तुशिल्प आणि सांस्कृतिक वैभवाच्या शिखरावर पोहोचले. शहाजहान ने आपली प्रिय पत्नी मुमताज साठी “ताजमहाल” बांधले आहे.

 

22. बोधिधर्म (HPI – 72.92

बोधिधर्म हे असे प्रसिद्ध भारतीय व्यक्तित्व आहे ज्यांचा बौद्ध राष्ट्रांमध्ये देखील सन्मान होतो

भिक्खू बोधिधर्म यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 72.92 असून ते आजवरच्या सर्वात प्रसिद्ध भारतीय व्यक्तींमध्ये 22 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 52 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : बोधिधर्म हे एक भारतीय बौद्ध भिक्खू होते, जे इसवी सन 5 व्या ते 6 व्या शतकात होऊन गेले. त्यांच्याच नेतृत्वातून चीनमध्ये शाओलिन कंग फू या युद्धप्रकाराचा उदय झाला. त्यांना झेन (चान) बौद्ध संप्रदायाचे जनक मानले जाते तसेच त्यांना ‘दुसरे बुद्ध’ असेही म्हटले जाते. औषधशास्त्राचेही त्यांना अतिशय सखोल ज्ञान होते. त्यांनी आपल्या विद्येचा मोठया प्रमाणात प्रसार केला. जापान, चीन व कोरिया मधील बौद्ध अनुयायी त्यांना बुद्धांपर्यंतचा दर्जा देतात.

 

21. बाबर (HPI – 73.87

Babur
बाबर हे भारतातील मुघल साम्राज्याचे संस्थापक होते (Photo credit: Facebook/ @britishmuseum)

मुघल सम्राट बाबर यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 73.87 असून ते भारतातील आजवरच्या सर्वाधिक लोकप्रिय व्यक्तींमध्ये 21 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 85 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : बाबर (1483 – 1530) हा भारतीय उपखंडातील मुघल साम्राज्याचा संस्थापक होता. तो तैमूर आणि चंगेज खान यांचा अनुक्रमे वडील आणि आई यांचा वंशज होता. त्यांना मरणोत्तर फिरदौस माकानी (‘स्वर्गातील निवासस्थान’) हे नाव देखील देण्यात आले. बाबर याची सर्वात प्रिय पत्नी माहिम बेगम होती. तिच्या गर्भातूनच हुमायूँ यांचा जन्म झाला. प्रसिद्ध बादशहा अकबर हा बाबरचा नातू होता‌.

 

टॉप 20 सर्वात प्रसिद्ध भारतीय व्यक्तिमत्त्वे 

20. आनंद (HPI – 73.88)

Bhikku Ananda
भगवान बुद्धांचे सर्वात निकटवर्ती शिष्य व भिक्खू आनंद यांचा थायलंड मधील पुतळा

बुद्धशिष्य आनंद यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 73.88 असून ते भारतातील आजवरच्या सर्वाधिक लोकप्रिय व्यक्तींमध्ये 20 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 48 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : आनंद हे गौतम बुद्धांच्या प्रमुख शिष्यांपैकी एक आणि बुद्धांचे निकटचे सेवक होते. बुद्धांच्या अनेक शिष्यांमध्ये आनंद यांची स्मरणशक्ती अत्यंत चांगली होती आणि सुत्त पिटकामध्ये असलेली बहुतांश सुत्ते पहिल्या बौद्ध परिषदेदरम्यान बुद्धांने दिलेल्या उपदेशाच्या आनंदांना झालेल्या स्मरणावर बेतलेली आहेत. या कारणासाठी आनंद यांना ‘धर्मरक्षक’ मानले जाते. बुद्धांप्रमाणेच आनंद सुद्धा एक राजपुत्र होते, त्यांचे वडील राजा होते. बुद्धांच्या महापरिनिर्वाणाच्या वीस वर्षानंतर आनंद यांचे निर्वाण झाले. बुद्धांच्या संघामध्ये महिलांचा समावेश करण्यामध्ये आनंदची महत्त्वाची भूमिका होती.

 

19. छ. शिवाजी महाराज (HPI – 74.13

Shivaji Maharaj is one of the most famous Indian people of all time
छत्रपती शिवाजी महाराज हे महाराष्ट्रातील अत्यंत प्रसिद्ध व्यक्तिमत्व आहे

छत्रपती शिवाजी महाराज यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 74.13 असून ते आजवरच्या सर्वात प्रसिद्ध भारतीय व्यक्तींमध्ये 19 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 60 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : शिवाजी शहाजी भोसले (1630 – 1680), ज्यांना छत्रपती शिवाजी महाराज असेही संबोधले जाते, ते एक भारतीय शासक आणि भोंसले मराठा कुळातील सदस्य होते. विजापूरच्या ढासळत्या आदिलशाही सल्तनतीतून शिवाजी महाराजांनी स्वतःचे स्वतंत्र राज्य निर्माण केले ज्यामुळे मराठा साम्राज्याची उत्पत्ती झाली. 1674 मध्ये रायगड किल्ल्यावर त्यांना औपचारिकपणे छत्रपती म्हणून राज्याभिषेक करण्यात आला.

 

18. कालिदास (HPI – 74.42

kalidas-is a famous Indian people of all time
कालिदास हे एक प्रसिद्ध भारतीय लेखक आहेत

कालिदास यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 74.42 असून ते भारतातील आजवरच्या सर्वाधिक लोकप्रिय व्यक्तींमध्ये 18 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 126 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : कालिदास (इ.स. 4थे – 5वे शतक) हे एक शास्त्रीय संस्कृत लेखक होते, ज्यांना प्राचीन भारतातील महान कवी आणि नाटककार मानले जाते. त्यांची नाटके आणि कविता प्रामुख्याने वेद, रामायण, महाभारत आणि पुराणांवर आधारित आहेत. त्यांच्या जीवित साहित्यामध्ये तीन नाटके, दोन महाकाव्ये आणि दोन लहान कवितांचा समावेश आहे.

 

17. इंदिरा गांधी (HPI – 74.61

Indira Gandhi is a famous people of India
इंदिरा गांधी या भारतातील दुसऱ्या क्रमांकाच्या सर्वात लोकप्रिय महिला आहेत (Photo by Nora Schuster/ Imagno/ Getty Images)

इंदिरा गांधी यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 74.61 असून ते भारतातील आजवरच्या सर्वाधिक लोकप्रिय व्यक्तींमध्ये 17 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 123 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : इंदिरा प्रियदर्शिनी गांधी (19 नोव्हेंबर 1917 – 31 ऑक्टोबर 1984) या भारतीय राजकारणी आणि भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस पक्षाच्या मध्यवर्ती व्यक्ती होत्या. 1966 मध्ये त्या भारताच्या 3ऱ्या पंतप्रधान म्हणून निवडल्या गेल्या आणि त्या भारताच्या पहिल्या आणि आजपर्यंतच्या एकमेव महिला पंतप्रधान ठरल्या. 1966 ते 1977 आणि पुन्हा 1980 ते 1984 मध्ये त्यांची हत्या होईपर्यंत त्यांनी पंतप्रधान म्हणून काम केले, ज्यामुळे त्या आपले वडील जवाहरलाल नेहरू यांच्यानंतर सर्वात जास्त काळ काम करणाऱ्या दुसऱ्या भारतीय पंतप्रधान बनल्या.

 

16. श्रीनिवास रामानुजन (HPI – 74.93)

Srinivas ramanujan is one of the most famous Indian person
श्रीनिवास रामानुजन हे भारतातील विख्यात गणिततज्ज्ञ आणि प्रसिद्ध व्यक्तिमत्व आहे

गणितज्ज्ञ श्रीनिवास रामानुजन यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 74.93 असून ते आजवरच्या सर्वात प्रसिद्ध भारतीय व्यक्तींमध्ये 16 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 92 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : श्रीनिवास रामानुजन (22 डिसेंबर 1887 – 26 एप्रिल 1920) हे एक भारतीय गणितज्ञ होते. त्यांना शुद्ध गणिताचे जवळजवळ कोणतेही औपचारिक प्रशिक्षण मिळाले नसले तरी, त्यांनी गणितीय विश्लेषण, संख्या सिद्धांत, अनंत मालिका आणि अपूर्णांक चालू ठेवण्यासाठी भरीव योगदान दिले. रामानुजन यांनी सुरुवातीला स्वतःचे गणितीय संशोधन एकाकीपणे विकसित केले: हंस आयसेंक यांच्या मते: “त्यांनी प्रमुख व्यावसायिक गणितज्ञांना त्यांच्या कामात रस घेण्याचा प्रयत्न केला, परंतु बहुतेक वेळा ते अयशस्वी झाले. त्यांना जे दाखवायचे होते ते खूप नवीन, खूप अपरिचित आणि याव्यतिरिक्त होते. असामान्य मार्गांनी सादर केले; त्यांना त्रास दिला जाऊ शकत नाही”.

 

15. नागार्जुन (HPI – 75.31)

Nagarjuna is a famous Indian people of all time
भिक्खू नागार्जुन या महान भारतीय व्यक्तिमत्वास आशियाचा प्रमुख तत्त्वज्ञ मानले जाते

शून्यवादाचे उद्गाते नागार्जुन यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 75.31 असून ते भारतातील आजवरच्या सर्वाधिक लोकप्रिय व्यक्तींमध्ये 15 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 89 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : नागार्जुन (150 – 250) हे भारतीय तत्त्ववेत्ते, खगोलशास्त्रज्ञ, खनिजशास्त्रज्ञ, रसायनशास्त्रज्ञ, वैद्य, शून्यवादाचे उद्गाते व विद्वान बौद्ध भिक्खू होते. ते महायान बौद्ध पंथाचे एक संघटक होते. ते प्रख्यात बौद्धाचार्य व बोधिसत्त्व सुद्धा होते. त्यांनी महायान बौद्ध धर्माचा मध्यमक संप्रदाय स्थापन केला. पौर्वात्य जगातील त्यांचा प्रभाव ऐतिहासिक स्वरूपाचा होता. त्यांना इतिहासातील महान तत्त्वज्ञ मानले जाते. आध्यात्मिकता, तार्किक कुशाग्रता आणि आत्मिक मर्मदृष्टी या बाबींमध्ये आद्य शंकराचार्याचा अपवाद वगळता भारतात त्यांच्या तोडीचा दुसरा कोणी विचारवंत झाला नाही.

 

14. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर (HPI – 75.72)

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्याशी संबंधित प्रश्नोउत्तरे
विविध विषयांमध्ये प्रभुत्व असणारे बाबासाहेब हे भारतामधील प्रचंड लोकप्रिय व्यक्तिमत्व आहे

समतासूर्य डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 75.72 असून ते भारतातील आजवरच्या सर्वाधिक लोकप्रिय व्यक्तींमध्ये 14 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 122 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर (1891 – 1956) हे भारतीय बहुआयामी विद्वान – कायदेतज्ज्ञ, अर्थशास्त्रज्ञ, राजकारणी, तत्त्वज्ञ आणि समाजसुधारक होते. त्यांनी आधुनिक बौद्ध चळवळीला प्रेरणा दिली आणि अस्पृश्य (दलित) लोकांविरुद्ध होणारा सामाजिक भेदभाव नष्ट करण्यासाठी मोठी चळवळ उभारली. ते भारतीय संविधानाचे शिल्पकार व भारतीय बौद्ध धर्माचे पुनरुज्जीवक होते. 1956 मध्ये त्यांनी आपल्या लाखो अनुयायांसह बौद्ध धर्माची दीक्षा घेतली, आणि भारतात बौद्ध धर्माचे पुनरुज्जीवन केले. सम्राट अशोकानंतर बौद्ध धर्माच्या प्रसारासाठी भारतामध्ये सर्वाधिक कार्य बाबासाहेबांनी केलेले आहे.

 

13. रामकृष्ण परमहंस (HPI – 76.48

Ramakrishna is a famous indian person
रामकृष्ण परमहंस हे एक प्रसिद्ध अध्यात्मिक गुरु आहेत

रामकृष्ण परमहंस यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 76.48 असून ते भारतातील आजवरच्या सर्वाधिक लोकप्रिय व्यक्तींमध्ये 13 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 82 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : रामकृष्ण परमहंस (18 फेब्रुवारी 1836 – 16 ऑगस्ट 1886), हे 19व्या शतकातील बंगालमध्ये राहणारे भारतीय हिंदू गूढवादी आणि धार्मिक नेते होते. त्यांनी भक्ती योग, तंत्र, अद्वैत वेदांत आणि अगदी इस्लामिक सूफीवाद आणि रोमन कॅथलिक धर्मासह विविध आध्यात्मिक पद्धतींचे पालन केले. त्यांचे गुरू तोतापुरी यांच्या मार्गदर्शनाखाली ध्यान साधना करत असताना, रामकृष्णांनी तीन दिवसांत निर्विकल्प समाधी साधली. देवी काली ही त्यांची दैवताची पसंती होती. रामकृष्णाचे अनुयायी त्यांना अवतार किंवा दैवी अवतार मानू लागले, जसे त्यांच्या काळातील काही प्रमुख हिंदू विद्वानांनी केले. स्वामी विवेकानंद हे रामकृष्ण परमहंस यांचे मुख्य शिष्य होते.

 

12. जवाहरलाल नेहरू (HPI – 78.07

पंडित जवाहरलाल नेहरू हे भारतातील दुसऱ्या क्रमांकाचे सर्वात प्रसिद्ध पंतप्रधान आहेत

जवाहरलाल नेहरू यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 78.07 असून ते भारतातील आजवरच्या सर्वात प्रसिद्ध भारतीय व्यक्तींमध्ये 12 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 137 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : पंडित जवाहरलाल नेहरू (14 नोव्हेंबर 1889 – 27 मे 1964) हे भारतीय राष्ट्रवादी चळवळीचे प्रमुख नेते आणि भारताचे पहिले पंतप्रधान होते. ते 20 व्या शतकाच्या मध्यभागी भारतातील मध्यवर्ती व्यक्ती होते. 1947 मध्ये भारताच्या स्वातंत्र्यानंतर, त्यांनी 16 वर्षे देशाचे पंतप्रधान म्हणून काम केले. नेहरूंनी 1950 च्या दशकात संसदीय लोकशाही, धर्मनिरपेक्षता आणि विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाचा प्रचार केला आणि आधुनिक राष्ट्र म्हणून भारताच्या चापावर जोरदार प्रभाव पाडला.

 

11. अकबर (HPI – 78.33

Emperor Akbar is one of the most famous Indian of all time
सम्राट अकबर हे भारतातील दुसऱ्या क्रमांकाचे सर्वात प्रसिद्ध शासक आहेत

मुघल बादशहा अकबर यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 78.33 असून ते भारतातील आजवरच्या सर्वाधिक लोकप्रिय व्यक्तींमध्ये 11 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 139 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : अबूल-फतह जलाल-उद्दीन मुहम्मद अकबर (25 ऑक्टोबर 1542 – 27 ऑक्टोबर 1605) किंवा अकबर पहिला हा तिसरा मुघल सम्राट होता, ज्याने 1956 ते 1605 पर्यंत राज्य केले. तो तीमुरीद घराण्यातील नसिरुद्दीन हुमायूँ यांचा पुत्र आणि भारतात मुघल घराण्याची स्थापना करणाऱ्या झाहीरुद्दिन मुहम्मद बाबर यांचा नातू व वारसदार होता. अकबरचा राज्यकाळ 1685 साली संपण्याअगोदर, शेवटच्या वर्षामध्ये मुघल साम्राज्याने जवळ जवळ संपूर्ण उत्तर आणि मध्य भारत व्यापला होता, व ते तत्कालीन शक्तिशाली राज्यांपैकी एक होते. अकबराने सर्वधर्मसमभावाचे तत्त्व स्वीकारून धार्मिक सलोखा स्थापित करण्याचा प्रयत्न केला तत्कालीन भारतातील शक्तिशाली व सार्वभौम साम्राज्य उभारण्यामध्ये अकबराचे योगदान महत्त्वपूर्ण आहे.

 

भारतीय इतिहासातील टॉप 10 सर्वात प्रसिद्ध व्यक्तिमत्वे  

10. एपीजे अब्दुल कलाम (HPI – 78.36

Dr APJ Abdul Kalam is one of the most famous Indian personalities of all time
डॉ एपीजे अब्दुल कलाम हे सर्वात प्रसिद्ध भारतीय शास्त्रज्ञ आहेत (Photo by Sonu Mehta/Hindustan Times via Getty Images)

माजी राष्ट्रपती डॉ. ए.पी.जे. अब्दुल कलाम यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 78.36 असून ते भारतातील आजवरच्या सर्वाधिक लोकप्रिय व्यक्तींमध्ये 10 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 80 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : डॉ. ए.पी.जे. अब्दुल कलाम (15 ऑक्टोबर 1931 – 27 जुलै 2015) हे एक भारतीय एरोस्पेस शास्त्रज्ञ आणि राजकारणी होते ज्यांनी 2002 ते 2007 पर्यंत भारताचे 11 वे राष्ट्रपती म्हणून काम केले. त्यांनी भौतिकशास्त्र आणि इंजिनिअर्सचे शिक्षण घेतले, आणि पुढील चार दशके शास्त्रज्ञ आणि विज्ञान प्रशासक म्हणून, प्रामुख्याने संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्था (DRDO) आणि भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (ISRO) येथे घालवली. भारताच्या नागरी अंतराळ कार्यक्रमात आणि लष्करी क्षेपणास्त्र विकासाच्या प्रयत्नांमध्ये त्यांचा जवळून सहभाग होता. 1998 मध्ये भारताच्या पोखरण-II अणुचाचण्यांमध्ये त्यांनी महत्त्वपूर्ण संघटनात्मक, तांत्रिक आणि राजकीय भूमिका बजावली.

 

9. अमिताभ बच्चन (HPI – 78.77

25 Most famous Indian actors of all time
अमिताभ बच्चन हे भारतातील सर्वात प्रसिद्ध अभिनेते आहेत (Photo by Dinodia Photos/Getty Images)

बॉलिवूडचे महानायक अमिताभ बच्चन यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 78.77 असून ते भारतातील आजवरच्या सर्वाधिक लोकप्रिय व्यक्तींमध्ये 9 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 108 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : अमिताभ बच्चन (जन्म 11 ऑक्टोबर 1942) हे भारतीय अभिनेते, चित्रपट निर्माते, टेलिव्हिजन होस्ट आहेत. ते हिंदी चित्रपटसृष्टीतील त्यांच्या कामासाठी ओळखले जातात. भारतीय चित्रपटांच्या इतिहासातील सर्वात प्रभावशाली अभिनेत्यांपैकी एक म्हणून त्यांची ओळख आहे. 1970-1980 च्या दशकात, ते भारतीय चित्रपटातील सर्वात प्रभावी अभिनेता होते; फ्रेंच दिग्दर्शक फ्रँकोइस ट्रूफॉट यांनी त्यांना “वन-मॅन इंडस्ट्री” म्हटले. अलाहाबाद लोकसभा मतदारसंघातून 1984 ते 1987 दरम्यान ते भारतीय संसदेच्या लोकसभा सदनावर सदस्य (खासदार) होते.

 

8. रवींद्रनाथ टागोर (HPI – 79.04

Rabindranath Tagore is one of the most famous personalities
रवींद्रनाथ टागोर हे भारतातील सर्वात प्रसिद्ध साहित्यिक आहेत (Photo by Keystone-France/Gamma-Keystone via Getty Images)

रवींद्रनाथ टागोर यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 79.04 असून ते आजवरच्या सर्वात प्रसिद्ध भारतीय व्यक्तींमध्ये 8 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 152 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : रवींद्रनाथ टागोर (7 मे 1861 – 7 ऑगस्ट 1941) हे भारतातील बंगाली कवी, लेखक, नाटककार, संगीतकार, तत्त्वज्ञ, समाजसुधारक आणि चित्रकार होते. त्यांनी 19व्या शतकाच्या उत्तरार्धात आणि 20व्या शतकाच्या सुरुवातीस बंगाली साहित्य आणि संगीत तसेच भारतीय कलेचा संदर्भात आधुनिकतावादाने बदल केला. गीतांजलीसाठी ते 1913 मध्ये साहित्यातील नोबेल पारितोषिक जिंकणारे पहिले गैर-युरोपियन आणि पहिले गीतकार बनले. टागोरांच्या काव्यात्मक गाण्यांकडे अध्यात्मिक आणि पारंपारिक म्हणून पाहिले गेले; तथापि, त्याचे “सुंदर गद्य आणि जादुई कविता” बंगालबाहेर फारसे अज्ञात आहेत. ते रॉयल एशियाटिक सोसायटीचे फेलो होते. “बंगालचा बार्ड” म्हणून संबोधले जाणारे, टागोर हे गुरूदेव, कोबीगुरु, बिस्वकोबी अशा नावांनीही ओळखले जात होते.

 

7. नरेंद्र मोदी (HPI – 79.83

Narendra Modi is one of the most famous Indian people of all time
नरेंद्र मोदी हे भारतातील सर्वात प्रसिद्ध पंतप्रधान आहेत

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 79.83 असून ते भारतातील आजवरच्या सर्वाधिक लोकप्रिय व्यक्तींमध्ये 7 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 134 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : नरेंद्र दामोदरदास मोदी (जन्म 17 सप्टेंबर 1950) हे 2014 पासून भारताचे 14 वे आणि वर्तमान पंतप्रधान म्हणून काम करणारे भारतीय राजकारणी आहेत. मोदी 2001 ते 2014 पर्यंत गुजरातचे मुख्यमंत्री होते आणि सध्या वाराणसीचे खासदार आहेत. ते भारतीय जनता पक्ष (BJP) आणि राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघ (RSS) चे सदस्य आहेत. 1947 मध्ये भारताच्या स्वातंत्र्यानंतर जन्मलेले ते पहिले पंतप्रधान आहेत आणि लोकसभेत किंवा भारताच्या संसदेच्या कनिष्ठ सभागृहात सलग दोन बहुमत मिळवणारे भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसचे नसलेले दुसरे पंतप्रधान आहेत. ते बिगर-काँग्रेस पक्षाकडून सर्वाधिक काळ पंतप्रधान राहिलेले व्यक्ती आहेत.

 

6. 14वे दलाई लामा (HPI – 79.98

dalai lama is a famous people frem india
चौदावे दलाई लामा हे भारतामधील सर्वात लोकप्रिय जीवित व्यक्ती आहेत (Photo by LOBSANG WANGYAL/AFP via Getty Images)

14वे दलाई लामा यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 79.98 असून ते भारतातील आजवरच्या सर्वाधिक लोकप्रिय व्यक्तींमध्ये 6 व्या क्रमांकावर येतात. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 116 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे. भारतातील सर्वात प्रसिद्ध हयात व्यक्तींमध्ये दलाई लामा पहिल्या क्रमांकावर आहेत.

अल्प परिचय : चौदावे दलाई लामा (जन्म 6 जुलै 1935) हे 14वे व विद्यमान दलाई लामा आहेत. तिबेटी बौद्ध मतातील गेलुग्पा पंथाच्या प्रमुख आचार्यांना दलाई लामा अश्या संज्ञेने उल्लेखले जाते. त्यांचे धार्मिक नाव तेंझिन ग्यात्सो आहे. 17 नोव्हेंबर 1950 रोजी चौदाव्या दलाई लामांनी पदाची सूत्रे हाती घेतली. आयुष्याच्या सुरुवातीची अडीच दशके (1935 – 1959) दलाई लामा तिबेट देशात वास्तव्यास होते, तर त्यांचे 6 दशकांपेक्षा (1959 – आजपर्यंत) जास्त कालावधी भारतात वास्तव्य (आश्रय) आहे. पूर्वाश्रमीचा देश ‘तिबेट’ हा आज रोजी चीनच्या अधिपत्याखाली असून त्याला चीनचा एक स्वायत्त प्रदेश म्हणून दर्जा दिला गेला आहे.

‘भारतीय नागरिकत्व’ स्वीकारले नसले तरी दलाई लामा स्वतःला ‘भारताचा आध्यात्मिक पुत्र‘ मानतात. कारण ते भगवान बुद्धांचे अनुयायी आहेत, आणि भारत ही बुद्धभूमी आहे. दलाई लामांनी तिबेटी लोकांच्या हितरक्षणासाठी हयातभर कार्य केले असून 1989 साली त्यांना शांततेसाठीचे नोबेल पारितोषिक देऊन गौरवण्यात आले.

 

5. मदर तेरेसा (HPI – 80.90

mother Teresa is one of the most famous Indian people
मदर तेरेसा या भारतातील सर्वात प्रसिद्ध महिला व्यक्तिमत्त्व आहे (Photo by Tim Graham/Getty Images)

मदर तेरेसा यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 80.90 असून त्या भारतातील आजवरच्या सर्वाधिक लोकप्रिय व्यक्तींमध्ये 5 व्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 135 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : मदर तेरेसा (26 ऑगस्ट 1910 – 5 सप्टेंबर 1997), ज्यांना कलकत्त्याच्या सेंट तेरेसा म्हणूनही ओळखले जाते, त्या अल्बेनियन-भारतीय रोमन कॅथोलिक नन होत्या. त्यांनी 1950 मध्ये मिशनरीज ऑफ चॅरिटीची स्थापना केली आणि याच्या त्या सक्रिय सदस्या होत्या. त्यांचा जन्म उत्तर मॅसेडोनियाची राजधानी स्कोप्जे – उस्कुब येथे झाला होता. अठरा वर्षे स्कोप्जे येथे राहिल्यानंतर, त्या आयर्लंडला गेल्या आणि नंतर भारतात आल्या, आणि येथे त्या त्यांच्या आयुष्यातील बहुतेक काळ राहिल्या. त्यांना नोबेल पुरस्कार आणि भारतरत्न पुरस्कार देऊन सन्मानित करण्यात आले आहे.

 

4. ओशो (HPI – 81.09)

Osho is one of the most famous Indian people
आचार्य ओशो रजनीश हे भारतातील अत्यंत लोकप्रिय व प्रसिद्ध व्यक्तिमत्त्व आहेत

रजनीश (ओशो) यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 81.09 असून ते भारतातील आजवरच्या सर्वाधिक लोकप्रिय व्यक्तींमध्ये 4 थ्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 65 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : आचार्य रजनीश (11 डिसेंबर 1931 – 19 जानेवारी 1990), ज्यांना ओशो म्हणूनही ओळखले जाते, ते एक भारतीय धर्मगुरू, गूढवादी आणि रजनीश चळवळीचे प्रणेते होते. त्यांच्या हयातीत, त्यांच्याकडे एक वादग्रस्त नवीन धार्मिक चळवळी नेता आणि एक गूढ गुरू म्हणून पाहिले गेले. त्यांनी संस्थात्मक धर्म नाकारले. रजनीश यांनी मुक्तविचार, ध्यान, सजगता, प्रेम, उत्सव, धैर्य, सर्जनशीलता आणि विनोद या गुणांवर जोर दिला – जे स्थिर विश्वास प्रणाली, धार्मिक कट्टरता आणि परंपरा आणि समाजीकरण यांचे पालन करून दडपलेले असे गुण होते. मानवी लैंगिकतेबद्दल अधिक मोकळ्या वृत्तीचा पुरस्कार करताना त्यांनी 1960 च्या उत्तरार्धात भारतात वाद निर्माण केला. त्यांनी महात्मा गांधींच्या ‘अहिंसा’ आणि ‘सत्याग्रह’ तत्त्वावर टीका केली. रजनीश यांना आधुनिक काळातील एक अत्यंत तार्किक आणि सर्वश्रेष्ठ तत्त्वज्ञ मानले जाते.

 

3. सम्राट अशोक (HPI – 82.44

Ashoka is the most famous Indian ruler
सम्राट अशोक हे भारतातील सर्वात प्रसिद्ध शासक किंवा सम्राट आहेत

चक्रवर्ती सम्राट अशोक यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 82.44 असून ते भारतातील आजवरच्या सर्वाधिक लोकप्रिय व्यक्तींमध्ये 3 र्‍या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 126 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : अशोक (इ.स.पू. 304 – 232), अशोक द ग्रेट म्हणून प्रसिद्ध, मौर्य साम्राज्याचे तिसरे सम्राट होते. ते सम्राट बिंदुसार यांचे पुत्र आणि सम्राट चंद्रगुप्त मौर्य यांचे नातू होते. त्यांनी इ.स.पू. 268 ते 232 पर्यंत जवळजवळ संपूर्ण भारतीय उपखंडावर राज्य केले. अशोकांनी प्राचीन आशियामध्ये बौद्ध धर्माचा प्रसार केला. अनेकांनी त्यांना भारतातील सर्वात महान सम्राट मानले.

त्यांनी चंद्रगुप्तांच्या साम्राज्याचा विस्तार पश्चिमेकडील सध्याच्या अफगाणिस्तानपासून पूर्वेकडील सध्याच्या बांगलादेशापर्यंत पसरलेल्या प्रदेशावर राज्य करण्यासाठी केला, त्यात सध्याचे केरळ आणि तामिळनाडूचा काही भाग वगळता संपूर्ण भारतीय उपखंडाचा समावेश होतो. सम्राट अशोक कलिंगाच्या युद्धातील रक्तपातामुळे अस्वस्थ झाले आणि त्यांनी पुन्हा कधीही युद्ध न करण्याची शपथ घेतली. त्यांनी आपल्या कारकिर्दीत बौद्ध धर्माचे संरक्षण केले. त्यांना जगातील सर्वश्रेष्ठ शासकांपैकी एक मानले जाते. तसेच अनेक विद्वान त्यांना बुद्धांनंतरचा सर्वात महान भारतीय मानतात.

 

2. महात्मा गांधी (HPI – 88.49)

Mahatma Gandhi is the second most famous Indian ever
प्रचंड लोकप्रियता असलेले महात्मा गांधी भारतातील दुसऱ्या क्रमांकाचे सर्वात प्रसिद्ध व्यक्ती आहेत

महात्मा गांधी यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 88.49 असून ते भारतातील आजवरच्या सर्वाधिक लोकप्रिय व्यक्तींमध्ये दुसर्‍या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 188 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : मोहनदास करमचंद गांधी (2 ऑक्टोबर 1869 – 30 जानेवारी 1948), महात्मा गांधी म्हणून प्रसिद्ध, हे एक भारतीय वकील, वसाहतविरोधी राष्ट्रवादी आणि राजकीय नीतितज्ञ होते. त्यांनी ब्रिटिश राजवटीपासून भारताच्या स्वातंत्र्याच्या यशस्वी मोहिमेचे नेतृत्व करण्यासाठी आणि नंतर नागरी हक्क आणि स्वातंत्र्यासाठी चळवळींना प्रेरणा देण्यासाठी अहिंसक सत्याग्रह केला. गांधींचा जन्मदिवस, 2 ऑक्टोबर हा जगभरात आंतरराष्ट्रीय अहिंसा दिवस म्हणून साजरा केला जातो. गांधींना सामान्यतः अनौपचारिकपणे ‘भारताचे राष्ट्रपिता’ मानले जाते. अनेक लोक महात्मा गांधींना बुद्धानंतरचा सर्वश्रेष्ठ भारतीय मानतात.

 

1. गौतम बुद्ध (HPI – 90.82)

भगवान गौतम बुद्ध हे भारतातील सर्वकालीन सर्वात प्रसिद्ध व्यक्ती आहेत

ज्यांच्यामुळे भारताची विश्वगुरु म्हणून ओळख आहे असे गौतम बुद्ध, ज्यांचा Historical Popularity Index (HPI) हा 90.82 असून ते भारतातील आजवरच्या सर्वाधिक लोकप्रिय व्यक्तींमध्ये 1 ल्या क्रमांकावर आहेत. त्यांचे चरित्र विकिपीडियाच्या 190 वेगवेगळ्या भाषांमध्ये उपलब्ध आहे.

अल्प परिचय : भगवान गौतम बुद्ध हे प्राचीन भारतातील एक महानतम तत्त्वज्ञ, तपस्वी, सुधारक आणि आध्यात्मिक गुरू होते, जे ईसापूर्व 7व्या किंवा 6व्या शतकातील काळात होऊन गेले. ते बौद्ध धर्माचे संस्थापक होते आणि बौद्धांनी त्यांना ‘पूर्ण ज्ञानी व्यक्ती’ म्हणून पूज्य केले. बुद्धांनी निर्वाणाचा मार्ग शिकवला, जो अज्ञान, लालसा, पुनर्जन्म आणि दुःख यांपासून मुक्ती देणारा होता. बुद्धांना एक समाजसुधारक आणि एक समतावादी देखील पाहिले जाते. बुद्धांना आजपर्यंतचा सर्वश्रेष्ठ भारतीय मानले जाते.

भारत भूमीवरील सर्वकालीन सर्वात प्रसिद्ध व्यक्ती आणि वर्तमान भारतातील सर्वात प्रसिद्ध जिवीत व्यक्ती ह्या दोन्ही ‘बौद्ध‘ आहेत.


— या प्रसिद्ध भारतीयांचे विश्लेषण —

2022 च्या हिस्टॉरिकल पॉप्युलरिटी इंडेक्स मध्ये सर्वोच्च स्थान प्राप्त मिळाले आहे अशा टॉप 30 भारतीयांची क्रमवारी आपण बघितली, आता आपण त्यांची वेगवेगळ्या प्रकारे वर्गवारी बघू.

 

कालावधी :

या 30 प्रसिद्ध भारतीय व्यक्तिमत्त्वांमध्ये सर्वाधिक 19 व्यक्ती ह्या 20 व्या शतकातील आहेत. या 19 मधील 1 व्यक्ती टागोर यांच्या पूर्वार्ध 19व्या शतकातील आहे तर दलाई लामा, कलाम, शाहरुख, बच्चन, मोदी, सत्य साई या 6 लोकांचा उत्तरार्धात 21 वे शतक आहे.

इसवी सनाच्या पूर्वी झालेल्या 5 व्यक्ती म्हणजे बुद्ध, अशोक, चंद्रगुप्त, आनंद आणि चाणक्य होत.

 

धार्मिक पार्श्वभूमी :

2022 च्या हिस्टॉरिकल पॉप्युलरिटी इंडेक्स नुसार 30 लोकप्रिय भारतीयांमध्ये 7 बौद्ध, 5 मुस्लिम, 1 ख्रिश्चन, 1 जैन आणि उर्वरित 16 पैकी बहुतेक हिंदू आहेत. जर आपण टॉप 5 सर्वात प्रसिद्ध भारतीयांचा विचार केला तर त्यात दोन बौद्ध, दोन हिंदू आणि एका ख्रिश्चन व्यक्तीचा समावेश आहेत. आणि जर आपण टॉप 10 लोकप्रिय भारतीयांच्या धार्मिकतेचा विचार केला तर त्यामध्ये 5 हिंदू, 2 बौद्ध, 1 मुस्लिम, 1 जैन आणि 1 ख्रिस्ती व्यक्ती आहेत. यामध्ये पहिल्या क्रमांकावर एक बौद्ध व्यक्ती तर शेवटच्या दहाव्या क्रमांकावर मुस्लिम व्यक्ती आहे. या 30 प्रसिद्ध भारतीय व्यक्तींमधील चार जिवीत व्यक्ती आहेत, ज्यापैकी तीन तर टॉप 10 मध्येच आहेत (मोदी, बच्चन व दलाई लामा).

 

इतर श्रेणी : 

या प्रसिद्ध व्यक्तींच्या यादीमध्ये केवळ मदर तेरेसा आणि इंदिरा गांधी या 2 महिला, तर अमिताभ आणि शाहरुख हे 2 अभिनेते आहेत. बाबासाहेब आंबेडकर आणि शिवाजी महाराज ह्या 2 मराठी व्यक्ती सुद्धा येथे समाविष्ट आहेत.

अशोक, अकबर, शिवाजी, बाबर, चंद्रगुप्त, शहाजहान हे 6 शासक किंवा राजे भारतात सर्वात प्रसिद्ध आहेत. अशोक आणि चंद्रगुप्त हे 2 मौर्य शासक; बाबर, अकबर आणि शहाजहान हे 3 मोघल शासक; आणि शिवाजी महाराज हे मराठा शासक या सूचीत आहेत.

आजवरच्या सर्वाधिक लोकप्रिय भारतीय राजकीय व्यक्तींमध्ये गांधी, आंबेडकर, नेहरू, इंदिरा, कलाम, मोदी आणि बोस हे 7 जण समाविष्ट होतात. धर्म आणि अध्यात्म या क्षेत्रातील व्यक्तींमध्ये बुद्ध, रजनीश, तेरेसा, दलाई लामा, रामकृष्ण, नागार्जुन, आनंद, बोधिधर्म, विवेकानंद, कृष्णमूर्ती, आणि सत्य साई हे 11 भारतीय आहेत.

 

सारांश

तुम्हाला हा लेख कसा वाटला, हे आम्हाला जरूर कळवा?

या यादीमध्ये अजून कोण-कोणती नावे असायला हवी होती, असे तुम्हाला वाटते.

तुमच्या काही सूचना असल्यास किंवा एखाद्या अन्य भारतीय व्यक्तीचा ऐतिहासिक लोकप्रियता निर्देशांक (HPI) जाणून घ्यायचा असाल तर तुम्ही आम्हाला कॉमेंट बॉक्समध्ये विचारू शकता.

या लेखात व्याकरणाच्या चूका किंवा अन्य त्रुटी झाल्या असतील तर कृपया आम्हाला कॉमेंट बॉक्समध्ये किंवा ईमेल द्वारे लिहून कळवावे, ही विनंती. धन्यवाद.

 

 

‘धम्म भारत’ वर मराठी, हिंदी आणि इंग्रजीमध्ये लेख लिहिलेले आहेत:


मैत्रिणींनो व मित्रांनो, अशाच प्रकारचे लेख वाचण्यासाठी आणि धम्म भारतच्या नव-नवीन लेखांचे notifications मिळवण्यासाठी उजवीकडील खालील बाजूस असणाऱ्या लाल रंगातील bell icon ला क्लिक करा.

(धम्म भारतचे सर्व अपडेट्स मिळवण्यासाठी तुम्ही आम्हाला Facebook वर नक्की फॉलो करा.)

3 thoughts on “भारतातील टॉप 30 सर्वात प्रसिद्ध व्यक्तिमत्त्वे; लोकप्रियता निर्देशांकांनुसार क्रमवारी

  1. उत्तम माहिती तुम्ही या website द्वारे आम्हा पर्यंत पोचवता त्या बद्दल आभार, कधी कधी वाचायला वेळ नसतो तर शेअर करून किंवा सेव्ह करून पोस्ट वाचाव्या लागतात.
    Thank You for This. मोदी सर आता डायरेक्ट खाली जावेत ही इच्छा..

    1. धन्यवाद. नरेंद्र मोदी हे सध्या भारतातील सर्वात शक्तिशाली व्यक्ती आहेत, ते भारत सरकारचे प्रमुख असल्याने त्यांची लोकप्रियता प्रचंड प्रमाणात वाढलेली आहे. त्यामुळे ते या यादीमध्ये असणे अटळ आहे.‌ 2020 च्या ऐतिहासिक लोकप्रियता निर्देशांकामध्ये मोदी हे टॉप 50 भारतीय व्यक्तींमध्ये सुद्धा नव्हते. मात्र 2022 च्या ऐतिहासिक लोकप्रिय निर्देशांकांमध्ये ते अगदी टॉप 10 मधील स्थानावर आले आहेत.

  2. या वेबसाइट द्वारा खुपच महत्वपूर्ण माहीती वाचायला मिळते, फक्त भगवान बुद्धांच्या नंतर भिक्खू आनंद यांना दुसरे स्थान मिळायला हवे होते.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *